Ngày 12/8/2024, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần Thơ tổ chức tập huấn về tư vấn xét nghiệm HIV cho các học viên là cán bộ làm công tác xét nghiệm, phòng chống HIV/AIDS tại trạm y tế, trung tâm y tế và bệnh viện.
Ths Dáp Thanh Giang, Trưởng Khoa Phòng, chống HIV/AIDS phát biểu khai mạc.
Các học viên đến từ các trạm y tế, trung tâm y tế và bệnh viện được trang bị các kiến thức cơ bản về HIV, tổng quan về các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, các chính sách liên quan đến người nhiễm, các văn bản pháp luật liên quan đến xét nghiệm HIV, giới thiệu về tư vấn xét nghiệm và các kỹ năng tư vấn... Cung cấp một số lưu ý khi tư vấn, xét nghiệm HIV cho nhóm tiêm chích ma túy, phụ nữ bán dâm, nam quan hệ tình dục đồng giới, phụ nữ mang thai; hỗ trợ kết nối tư vấn, xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích chung của người nhiễm HIV/AIDS, cấp phát sinh phẩm thông qua trang web tuxetnghiem.vn.
Quang cảnh lớp tập huấn.
Tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng là hình thức kết hợp giữa tư vấn và xét nghiệm HIV, trong đó người được tư vấn hoàn toàn tự nguyện sử dụng và toàn quyền lựa chọn dịch vụ tư vấn, được thực hiện ngoài cơ sở y tế. Mục đích của tư vấn xét nghiệm HIV nhằm chủ động tìm và phát hiện các trường hợp nhiễm HIV; hỗ trợ và bảo đảm người nhiễm HIV sớm được điều trị ARV và sử dụng các dịch vụ dự phòng HIV hiệu quả khác; giảm nguy cơ và dự phòng lây truyền HIV; hỗ trợ khách hàng thông báo với bạn tình về tình trạng HIV và thuyết phục bạn tình xét nghiệm HIV; hỗ trợ tâm lý xã hội để đương đầu với các căng thẳng, khủng hoảng liên quan đến HIV.
Theo số liệu thống kê của Trung tâm kiểm soát bệnh tật Cần Thơ, tính đến cuối tháng 5/2024, toàn thành phố có 5.382 người nhiễm HIV đang điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV). Trong đó, gần 97% người nhiễm HIV điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế, tức là không lây nhiễm HIV cho người khác...
Hiện thành phố có 6 cơ sở y tế điều trị ARV cho người lớn và 1 cơ sở điều trị ARV cho trẻ em, gồm: Bệnh viện (BV) Đa khoa TP Cần Thơ, BV Quân Y 121, BV Đa khoa Thốt Nốt, BV Đa khoa Ô Môn, Trung tâm Y tế quận Bình Thủy, Trung tâm Y tế quận Cái Răng và BV Nhi đồng TP Cần Thơ. Người nhiễm HIV được BHYT thanh toán 80% chi phí khám chữa bệnh, 20% còn lại được dự án hỗ trợ. Ngoài ra, một số xét nghiệm mà BHYT không chi trả cũng được dự án hỗ trợ.
Thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Cần Thơ, đến cuối năm 2023, có 96,9% người nhiễm HIV biết tình trạng HIV được điều trị ARV; 96,7% người nhiễm HIV điều trị thuốc ARV có tải lượng HIV dưới ngưỡng ức chế. Đây là những nỗ lực trong công tác điều trị ARV của TP Cần Thơ.
Đồng thời Từ ngày 14-15/8/2024, Ngày 14/8/2024, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP Cần Thơ phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ phụ trách công tác y tế trường học tại các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, cơ sở giáo dục nghề nghiệp năm 2024.
Thượng tá Ngô Văn Bên, Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Cần Thơ trình bày về phòng chống bạo lực, xâm hại tình dục trong trường học.
Các học viên được giới thiệu tổng quan về các hoạt động Phòng, chống HIV/AIDS, chính sách liên quan đến người nhiễm; Các văn bản pháp luật liên quan đến tư vấn và xét nghiệm HIV, các quy định về tư vấn xét nghiệm HIV; Giới thiệu về tư vấn xét nghiệm và các kỹ năng tư vấn; Quy trình và nội dung tư vấn xét nghiệm HIV; Tư vấn xét nghiệm HIV cho nhóm người có hành vi nguy cơ cao; Tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai; Các văn bản liên quan đến tư vấn, xét nghiệm và trả lời kết quả xét nghiệm HIV; Ghi chép sổ sách tư vấn, biểu mẫu thu thập thông tin và phiếu đồng ý xét nghiệm.
Tại lớp tập huấn, các học viên được hướng dẫn về phòng chống bạo lực, xâm hại tình dục trong trường học; hướng dẫn sơ cấp cứu ban đầu, xử lý các tai nạn thương tích thường gặp; hướng dẫn thực hiện Thông tư 33/TT-BYT ngày 31/12/2021 của Bộ Y tế quy định về công tác y tế trường học trong cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Công tác y tế trường học trong cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, bao gồm: Chăm sóc sức khỏe học sinh, sinh viên, học viên; Truyền thông, giáo dục sức khỏe; Bảo đảm vệ sinh trường học; Bảo đảm an toàn thực phẩm; Yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân viên y tế trường học.
Quang cảnh lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ phụ trách công tác y tế trường học tại các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, cơ sở giáo dục nghề nghiệp năm 2024.
Đối tượng áp dụng xét nghiệm HIV online là nhóm nghiện chích ma túy; nhóm MSM; nhóm phụ nữ bán dâm; nhóm vợ, chồng, bạn tình người nhiễm... Việc triển khai mô hình giúp cộng đồng dễ dàng tiếp cận với dịch vụ y tế, đồng thời cảm thấy an toàn, thoải mái hơn và chủ động hơn khi tự làm xét nghiệm HIV.
Sau khi được cán bộ y tế quản lí trang web xác nhận thông tin tài khoản, khách hàng được cấp test miễn phí thông qua tài khoản đã đăng kí. Kit test sẽ được chuyển phát đến tận nhà thông qua dịch vụ giao hàng, kết quả sẽ có sau 3 ngày.
Sau khi nhận test, khách hàng tự xét nghiệm tại nhà và thông báo kết quả qua web. Tuy không bắt buộc nhưng khách hàng được khuyến khích nên chia sẻ kết quả của họ để cán bộ y tế và nhân viên tiếp cận cộng đồng có thể hỗ trợ họ kết nối với dịch vụ sau xét nghiệm.
Sau khi chuyển test cho khách hàng, các cán bộ y tế và nhóm đồng đẳng viên sẽ hỏi thăm, tư vấn và hỗ trợ kết nối khách hàng với các dịch vụ HIV như xét nghiệm khẳng định, điều trị ARV hoặc PrEP tùy theo kết quả, khách hàng sẽ được tư vấn trực tiếp qua Facebook, zalo cá nhân, hotline.
Sớm nhân rộng mô hình ra nhiều tỉnh, thành
Với xu hướng dịch và hình thái lây nhiễm như hiện nay, cảnh báo dịch HIV sẽ ngày càng trở nên khó kiểm soát. Xét nghiệm HIV là cách duy nhất để biết một người có bị nhiễm HIV hay không, giúp người nhiễm sớm biết được tình trạng nhiễm HIV của bản thân, nhằm dự phòng lây nhiễm cho người thân, những người xung quanh, cho cộng đồng.
Xét nghiệm HIV cũng là cơ sở để có các biện pháp can thiệp khác nhằm tránh nguy cơ lây nhiễm cho bản thân như điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP), công tác điều trị HIV/AIDS.
Với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật công nghệ ngày nay việc xét nghiệm HIV đã đơn giản rất nhiều và cho kết quả chính xác. Người dân có thể nhận được bộ kít và xét nghiệm theo hướng dẫn. Sinh phẩm tự xét nghiệm trực tuyến sẽ mở ra một kênh mới lan tỏa dịch vụ xét nghiệm HIV đến cộng đồng để họ chủ động kiểm soát sức khỏe của mình và người thân trong thời gian tới.
Mô hình này giúp cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của Cần THơ và toàn quốc nói chung đạt được mục tiêu lớn của chiến lược quốc gia về chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030 và sớm được nhân rộng ra nhiều tỉnh, thành phố khác tại Việt Nam.
Cục Phòng chống HIV/AIDS đang tích cực cùng với các tỉnh, thành phố, tổ chức, cá nhân và cộng đồng thực hiện mục tiêu 95-95-95. Trong đó, 95 đầu tiên là 95% người nhiễm HIV biết kết quả xét nghiệm HIV của mình, đến hiện tại tỉ lệ này đang đạt 86%, để tiếp cận và xét nghiệm HIV cho khoảng 10% người nhiễm HIV là vô cùng khó khăn do người có hành vi nguy cơ thường ngại tiếp cận và xét nghiệm HIV theo các mô hình truyền thống. Điển hình như xét nghiệm HIV tại cơ sở y tế hay xét nghiệm HIV lưu động không tiếp cận được đúng nhóm khách hàng đích... Chính vì vậy, các mô hình tư vấn xét nghiệm HIV đa dạng được triển khai bao gồm: Xét nghiệm trong cơ sở y tế, xét nghiệm HIV dựa vào tổ chức cộng đồng, các bạn trong cộng đồng MSM, người nghiện ma túy, người bán dâm tham gia cung cấp dịch vụ tư vấn, xét nghiệm HIV và hỗ trợ kết nối điều trị ARV.
Để thực hiện hiệu quả, Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã tổ chức cung cấp sinh phẩm tự xét nghiệm HIV online qua website http://tuxetnghiem.vn tại 35 tỉnh, thành phố để những người có hành vi nguy cơ nhiễm HIV tự làm xét nghiệm HIV và được kết nối làm xét nghiệm khẳng định bị nhiễm HIV. Bên cạnh đó, Cục Phòng chống HIV/AIDS triển khai mô hình xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV bằng cách tư vấn cho người nhiễm HIV, cung cấp sinh phẩm tự xét nghiệm HIV để làm xét nghiệm cho bạn tình, bạn chích của họ hoặc người nhiễm HIV thông báo và vận động bạn tình, bạn chích chung của họ và người có hành vi nguy cơ cao trong mạng lưới xã hội của họ đến cơ sở y tế làm xét nghiệm HIV.
