Thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài có chứa cabotegravir kết hợp rilpivirine (CAB/RPV) để điều trị HIV. Đây là sáng kiến gần đây nhất trong điều trị HIV và là một trong những công cụ quan trọng giúp người dùng vượt qua những thách thức trong việc uống thuốc hàng ngày và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Hỏi: Thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài là gì?
Trả lời: Thuốc ARV tiêm tác dụng kéo dài (LA-ARV) là một phác đồ ARV điều trị HIV được dùng mỗi tháng một lần hoặc hai tháng một lần thay cho việc thuốc uống hàng ngày.
Hỏi: Thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài hiện có ở Việt Nam không?
Trả lời: Chưa có ở Việt Nam. Phác đồ ART tiêm tác dụng kéo dài đầu tiên gần đây đã được phê duyệt sử dụng ở một số quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ vào năm 2021 nhưng hiện chưa được phê duyệt để sử dụng hoặc sẵn có tại Việt Nam.
Hỏi: Thành phần thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài gồm những gì?
Trả lời: Thuốc ARV dạng tiêm có tác dụng kéo dài bao gồm thuốc rilpivirine và cabotegravir. Phác đồ có thể được viết tắt là “LA- CAB/RPV”. Rilpivirine (RVP) là thuốc điều trị HIV cùng nhóm với nevirapine (NVP) và efavirenz (EFV) và đã được sử dụng để điều trị HIV từ năm 2011. Cabotegravir (CAB) là thuốc điều trị HIV cùng nhóm với dolutegravir (DTG) và đã được sử dụng để điều trị HIV từ năm 2021.
Hỏi: Thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài hoạt động thế nào hay có lợi ích gì so với thuốc ARV uống?
Trả lời: Có một số lợi ích tiềm năng của LA-CAB / RPV so với ART uống hàng ngày. Nhu cầu dùng thuốc ít thường xuyên hơn có thể giúp cải thiện tuân thủ điều trị đối với một số bệnh nhân và có thể cải thiện chất lượng sống cho những người mệt mỏi vì uống thuốc mỗi ngày. Ngoài ra, bệnh nhân điều trị ARV qua đường tiêm có thể bớt lo sợ về việc vô tình tiết lộ tình trạng nhiễm HIV của mình và do đó phải đối mặt với sự kỳ thị của xã hội.
Hỏi: Ai có thể dùng thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài?
Trả lời: Sử dụng cho những người hiện đang điều trị ARV uống hàng ngày ổn định và có tải lượng vi rút HIV không phát hiện được.
Hỏi: Thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài được tiêm vào cơ thể như thế nào?
Trả lời: Phác đồ điều trị ARV có tác dụng kéo dài hiện có bao gồm 2 mũi tiêm, mỗi mũi tiêm mỗi bên mông. Mỗi mũi tiêm chứa 1 trong 2 loại thuốc trong phác đồ.
Hỏi: Thuốc ARV tác dụng kéo dài đã được thử nghiệm qua các nghiên cứu lâm sàng chưa?
Trả lời: Có, phác đồ này đã được thử nghiệm trong 3 nghiên cứu lâm sàng, bao gồm hơn 2.000 người lớn có Tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện đã chuyển sang điều trị ARV tác dụng kéo dài hoặc tiếp tục điều trị ARV đường uống hàng ngày. Kết quả cho thấy rằng thuốc tiêm ART có tác dụng kéo dài giúp mọi người không bị phát hiện dùng thuốc như thuốc viên. Khoảng 9 trong số 10 người vẫn duy trì Tải lượng vi rút dưới ngưỡng, cho dù họ uống thuốc hàng ngày hay dùng thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài.
Hỏi: Các tác dụng phụ phổ biến của thuốc tiêm ARV tác dụng kéo dài là gì?
Trả lời: Các tác dụng phụ thường gặp nhất là phản ứng tại chỗ tiêm, sốt, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ hoặc xương, buồn nôn, khó ngủ, chóng mặt và phát ban. Các phản ứng tại chỗ tiêm bao gồm đau, khối hoặc cục cứng, sưng, đỏ, ngứa, bầm tím và nóng tại chỗ tiêm. Điều quan trọng cần lưu ý là cảm giác khó chịu do tiêm thuốc hiếm khi dẫn đến việc bệnh nhân ngừng thuốc.
Hỏi: Có bất kỳ tương tác thuốc nào không?
Trả lời: Điều quan trọng là bệnh nhân phải luôn nói với bác sĩ của họ về tất cả các loại thuốc họ dùng, bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn, vitamin và các thực phẩm bổ sung chức năng từ thảo dược. Một số loại thuốc có thể tương tác với ART tác dụng kéo dài. Bệnh nhân không nên dùng ART tác dụng kéo dài nếu họ đang dùng carbamazepine, oxcarbazepine, phenobarbital, phenytoin, rifabutin, rifampin, rifapentine, dexamethasone (nhiều hơn một liều điều trị) và St. John’s wort (Hypericum perforatum).
Hỏi: Thuốc ARV tác dụng kéo dài có dùng cho phụ nữ có thai hay đang cho con bú không?
Trả lời: Hiện vẫn chưa biết liệu ARV tác dụng kéo dài có thể được sử dụng trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú hay không. Bệnh nhân nữ nên thông báo cho bác sĩ biết nếu đang mang thai hoặc dự định có thai.
Hỏi: Điều gì sẽ xảy ra nếu một người quên tiêm 1 liều CAB/ RPV tác dụng kéo dài?
Trả lời: Liệu pháp điều trị này có thời gian linh hoạt – từ trước 7 ngày cho đến sau 7 ngày tiêm dự kiến của liều tiếp theo. Nếu một người bỏ lỡ một liều điều trị quá 7 ngày theo lịch dự kiến thì cần liên hệ ngay với bác sĩ để thảo luận về các phương pháp điều trị. Người bệnh có thể chuyển đổi sang uống ARV dạng viên nếu muốn.
