Ngày 03/11/2020, tại thành phố Hồ Chí Minh, Cục Phòng, chống HIV/AIDS phối hợp với CDC Hoa Kỳ tại Việt Nam, Dự án Quỹ Toàn cầu Phòng, chống HIV/AIDS và USAID/Healthy Market đã tổ chức hội thảo triển khai 2 năm điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP).
Tham dự và chủ trì Hội thảo có PGS. TS. Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS; PGS.TS Phan Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS. Cùng tham dự còn có: Ông Mark Troger – Điều phối PEPFAR tại Việt Nam; Lãnh đạo và chuyên viên Cục Phòng, chống HIV/AIDS; Bà Ritu Singh, Giám đốc phòng y tế, cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam; Bà Lopa Basu, Cố vấn Y tế Cao cấp, Văn phòng USAID tại Việt Nam; Bà Ramona Bhatia, cố vấn y tế cao cấp, Văn phòng CDC Hoa Kỳ tại Việt Nam; Bà Kimbery Green, Giám đốc tổ chức PATH; Ông Vũ Ngọc Bảo, Phó Giám đốc Dự án USAID/PATH Healthy Markets (HM); Lãnh đạo Sở Y tế và trung tâm Kiểm soát bệnh tật của 12 tỉnh thành phố khu vực phía Nam Nam được CDC Hoa Kỳ và Dự án Quỹ Toàn cầu Phòng, chống HIV/AIDS hỗ trợ; đại diện các phòng khám tư nhân và công lập tham gia chương trình PrEP và đại diện cộng đồng tại 12 tỉnh/thành phố gồm: TP HCM, Đồng Nai, Tây Ninh, Tiền Giang, Sóc Trăng, Cần Thơ, Khánh Hòa, Cà Mau, Kiên Giang, Đồng Tháp, An Giang và Bến Tre.
Toàn cảnh hội thảo
Từ năm 2014, Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo mạnh mẽ PrEP là một lựa chọn dự phòng bổ sung quan trọng, là một phần của chiến lược dự phòng HIV toàn diện cho những người có nguy cơ cao nhiễm HIV. Vào tháng 06/2017, Bộ Y tế đã phối hợp với Dự án USAID/PATH Healthy Markets (HM) và Dự án UNAIDS để khởi động chương trình triển khai thí điểm PrEP tại 02 thành phố là Hà Nội và Hồ Chí Minh. Kết quả thí điểm cho thấy không có trường hợp nào bị nhiễm HIV sau khi điều trị PrEP và có tính khả thi, hiệu quả, chấp nhận của người có nguy cơ cao đối với điều trị dự phòng trước phơi nhiễm PrEP. Dựa trên các khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới và kết quả thí điểm, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 5866/QĐ-BYT ngày 28/9/2018 về việc ban hành kế hoạch điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng HIV (PrEP) giai đoạn 2018 – 2020.
Sau HAI NĂM thực hiện triển khai dịch vụ PrEP tại 27 tỉnh, thành phố, tính đến 30/9/2020, tổng số khách hàng sử dụng ít nhất 1 lần dịch vụ PrEP là 13.256 khách hàng, số khách hàng đang điều trị PrEP 10.097 người, đạt 86,7% chỉ tiêu đã đặt ra cho năm 2020. Trong số khách hàng điều trị PrEP, có 78,6% là nhóm khách hàng MSM có nguy cơ cao nhiễm HIV. Số cơ sở cung cấp dịch vụ PrEP là 111 cơ sở, trong đó tư nhân 28 cơ sở và công lập 83 cơ sở. Nhận thức về PrEP của các nhà lãnh đạo, cán bộ y tế, các tổ chức dựa vào cộng đồng, tổ chức xã hội, khách hàng có nguy cơ cao nhiễm HIV và người dân ngày càng được nâng cao.
Phát biểu tại Hội thảo, PGS. TS. Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh: Để góp phần ngăn chặn dịch HIV có xu hướng tăng nhanh ở nhóm MSM và ở những người có hành vi nguy cơ cao, hoàn thành chỉ tiêu điều trị PrEP năm 2020 và tăng ít nhất gấp gần 2,5 lần khách hàng được điều trị PrEP vào năm 2021 so với năm 2020, chúng ta thấy vẫn còn những tồn tại, khó khăn cần phải được suy ngẫm, tìm ra nguyên nhân và có các giải pháp, kế hoạch quyết liệt hơn trong thời gian tới. Vấn đề đặt ra là: làm sao để nâng cao nhận thức về PrEP đối với các đối tượng đích hơn nữa, mở nhanh dịch vụ ở những tỉnh/TP có tỷ lệ lây nhiễm trong nhóm MSM cao, thu hút được nhiều khách hàng có nguy cơ cao lây nhiễm HIV vào điều trị PrEP, kết nối tốt hơn nữa giữa các nhóm cộng đồng và cơ sở cung cấp dịch vụ PrEP, duy trì tỷ lệ điều trị cao, sàng lọc và đưa được nhiều khách hàng bị đồng nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm gan vi rút B, C đến các chuyên khoa liên quan để được điều trị kịp thời.
Tại Hội thảo, Các đại biểu đã được nghe BS. Nguyễn Hữu Hải, phó trưởng phòng Điều trị và chăm sóc HIV trình bày kết quả triển khai điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV. Một điểm mới của chương trình điêu trị dự phòng trước phơi nhiễm năm nay có thêm PrEP tình huống. Hiện nay theo báo cáo thì có 254 khách hàng sử dụng PrEP theo tình huống. Theo chia sẻ tại hội thảo thì có 76 cơ sở y tế nhà nước cung cấp dịch vụ PrEP cho khoảng hơn 6000 khách hàng và Y tế tư nhân với 20 cơ sở cung cấp cho khoảng 5800 khách hàng. Hiện nay thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội là 2 địa phương có số khách hàng sử dụng PrEP nhiều nhất.
Theo đại diện Phòng Dự phòng lây nhiễm HIV, Cục Phòng, chống HIV/AIDS: Xu hướng truyền thông năm tới sẽ tập trung vào nhóm đích MSM; đa dạng hóa truyền thông qua mạng xã hội cũng như các ứng dụng hẹn hò và tạo ra chiến dịch thân thiện với người dùng đồng thời chú ý đến những người có ảnh hưởng đến khách hàng đích.
Chương trình truyền thông tạo cầu cũng là một trong những chương trình quan trọng nhằm thu hút và tăng số lượng khách hàng tham gia sử dụng PrEP. Trong đó, các kênh truyền thông qua mạng xã hội như Facebook, các ứng dụng hẹn hò của nhóm đồng tính Nam (Blued) cũng rất quan trọng vì giúp tăng cường quảng bá chương trình PrEP. Những mạng xã hội và ứng dụng này khu trú và quảng bá trực tiếp đến đối tượng đích, thu hút sự quan tâm của các đối tượng đích. Đồng thời việc tiếp tục truyền thông đại chúng và truyền thống cũng giúp tiếp cận các khách hàng đến với chương trình.
Chia sẻ tại hội thảo, TS. Benjamin Bavinton, Viện Kirby đến từ Úc cũng chia sẻ kinh nghiệm triển khai mô hình PrEP tại Úc.
Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung trình bày và thảo luận kết quả đã đạt được, các khó khăn, thách thức xuất hiện trong quá trình triển khai dịch vụ, tìm ra các giải pháp và kế hoach tối ưu cho mục tiêu đã đề ra trong năm 2021 và những năm tới.
PGS. TS. Phan Thị Thu Hương chụp ảnh lưu niệm cùng Bà Lopa Basu, Cố vấn Y tế Cao cấp, Văn phòng USAID tại Việt Nam
Kết thúc hội thảo, PGS. TS. Phan Thị Thu Hương phát biểu: Sau hai năm triển khai mở rộng chương trình dự phòng trước phơi nhiễm HIV cấp quốc gia tại 27 tỉnh, thành phố, Việt Nam đã sẵn sàng triển khai mở rộng hơn nữa chương trình này dựa trên thành công của PrEP trên toàn cầu trong việc kiểm soát dịch HIV. PGS. TS. Hương đã gửi lời cảm ơn tới PEPFAR, USAID, PATH, WHO, Quỹ Toàn cầu PC HIV/AIDS, các tỉnh/thành phố, các đối tác liên quan đã có những hỗ trợ quý báu về kỹ thuật và tài chính để triển khai dịch vụ PrEP trong 02 năm qua. Trong giai đoạn tới, các Dự án, các nhà tài trợ sẽ tiếp tục cùng chung tay với Bộ Y tế Việt Nam để mở rộng và triển khai chương trình PrEP tốt hơn nữa trong thời gian tới góp phần hoàn thành chiến lược chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Việt Nam vào năm 2030 đã đề ra.
Hội thảo tổng kết 2 năm triển khai PrEP khu vực phía Bắc sẽ được tổ chức ngày 05/11/2020 tại Hà Nội.
Cục trưởng Nguyễn Hoàng Long chụp ảnh lưu niệm cùng Dự án Quỹ Toàn cầu Phòng, chống HIV/AIDS
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo
PH
