Thu Phương
Hợp tác công tư giúp bệnh nhân HIV tuân thủ điều trị trong đại dịch COVID-19
Mô hình C2P còn gọi là mô hình đẩy mạnh hợp tác giữa cộng đồng và y tế trong ứng phó dịch HIV/AIDS tại Việt Nam đã giúp hơn 5.000 bệnh nhân HIV tuân thủ điều trị trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp.
Tăng cường chất lượng cung cấp dịch vụ liên quan đến HIV
Mô hình C2P hay còn gọi là mô hình hợp tác giữa tổ chức cộng đồng với ngành y tế là một sáng kiến của Trung tâm LIFE đã được triển khai có hiệu quả tại một số tỉnh, thành phố của dự án trong những năm qua; giúp bảo đảm cho việc tăng cường chất lượng cung cấp dịch vụ liên quan đến HIV tại cộng đồng và đẩy mạnh sự phối hợp giữa các tổ chức cộng đồng và cơ sở y tế nhà nước.
ThS. Nguyễn Nguyên Như Trang, Giám đốc Trung tâm LIFE chia sẻ, mô hình hợp tác C2P ra đời năm 2014 trên nhu cầu cấp thiết tạo mối liên kết chặt chẽ giữa các CBO và các cơ sở y tế, cũng như giữa Trung tâm LIFE và Trung tâm Phòng chống HIV/AID trước đây và nay với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) địa phương.
Trong mô hình C2P chiến lược này, dưới sự hỗ kỹ thuật và điều phối sát sao của Trung tâm LIFE và CDC địa phương, mỗi CBO kết nối với ít nhất 1 phòng khám quận/huyện "thân thiện" nhằm mục đích: Chuyển gửi và chăm sóc khách hàng hiệu quả hơn; theo dõi và hỗ trợ khách hàng không tuân thủ ARV hoặc bỏ trị; nhận và phản hồi thông tin kịp thời từ cơ sở y tế về khách hàng mà CBO chuyển gửi hoặc góp ý về thái độ, chất lượng dịch vụ của các tiếp cận viên cộng đồng.
"Từ đó đến nay, Trung tâm LIFE vẫn luôn giữ vững vai trò vận động chính sách, điều phối chiến lược và giám sát hỗ trợ kỹ thuật để kết nối và xúc tiến hợp tác này", ThS. Nguyễn Nguyên Như Trang cho hay.
Mô hình C2P ra đời cũng đã hỗ trợ tổ chức cộng đồng phối hợp với cơ sở y tế trong công tác truyền thông và giúp người nhiễm không có thẻ bảo hiểm y tế được tiếp cận dịch vụ dự phòng và điều trị một cách thuận lợi, hỗ trợ bệnh nhân uống ARV tuân thủ điều trị, hỗ trợ khách hàng được thăm khám và lấy thuốc nhanh chóng… Nhờ đó, cơ sở y tế và tổ chức cộng đồng thường xuyên trao đổi và cập nhật thông tin để giải quyết những vấn đề phát sinh nhằm hỗ trợ người bệnh tốt hơn.
Tính đến năm 2022, Trung tâm LIFE đã ký thỏa thuận hợp tác với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) của TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Cần Thơ, Bà Rịa - Vũng Tàu, Khánh Hòa và Hà Nội. Nhờ những nỗ lực trong công tác này nên hiện đã có 28 thỏa thuận hợp tác được ký kết giữa các tổ chức cộng đồng và cơ sở y tế tại các tỉnh thành này theo mô hình C2P.
Cũng nhờ mô hình C2P, hiệu suất người được tiếp cận điều trị ARV và uống thuốc dự phòng trước phơi nhiễm PrEP tại các cơ sở y tế do PEPFAR hỗ trợ tăng lên rõ rệt. Từ năm 2020 đến tháng 6/2022, riêng TPHCM có 71% người điều trị ARV và PrEP tại các cơ sở y tế có ký kết C2P.
Không những thế, mô hình C2P còn cho thấy tính thích nghi cao khi áp dụng vào các tình trạng khẩn cấp về y tế khác như đại dịch COVID-19. Trong giai đoạn COVID-19 bùng phát, C2P đã giúp bệnh nhân HIV được chăm sóc và điều trị liên tục. Điển hình trong thời gian giãn cách xã hội do đại dịch từ tháng 4 đến tháng 10/2021 tại TPHCM và Đồng Nai, mô hình hợp tác cộng đồng và y tế này cũng đã hỗ trợ tuân thủ điều trị cho 5.484 người nhiễm HIV.
C2P là giải pháp tối ưu để tận dụng nguồn lực sẵn có từ cộng đồng
Đánh giá về sự cần thiết của mô hình C2P, PGS. TS Phan Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết, trong bối cảnh nguồn lực của ngành y tế có hạn, C2P là giải pháp tối ưu để tận dụng nguồn lực sẵn có từ cộng đồng không chỉ với chương trình phòng, chống HIV/AIDS mà còn có thể mở rộng ra cả với các lĩnh vực y tế khác.
Quyền Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TPHCM Graham Harlow nhận định, việc Chương trình Cứu trợ Khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng chống HIV/AIDS (PEPFAR) và Trung tâm LIFE triển khai mô hình C2P là việc làm rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Đặc biệt, C2P đã mang lại hiệu quả lớn cho công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam, và mô hình này rất cần nhân rộng tới nhiều tỉnh thành Việt Nam hơn nữa.
Ông Graham Harlow khẳng định, Hoa Kỳ cam kết hỗ trợ các mục tiêu của Việt Nam nhằm chấm dứt đại dịch AIDS trước năm 2030. "Thông qua USAID, chúng tôi tự hào được hỗ trợ việc nâng tầm mô hình C2P, bởi chúng tôi nhận thấy vai trò thiết yếu của các tổ chức cộng đồng trong nỗ lực quốc gia nhằm ứng phó bền vững với đại dịch HIV/AIDS", ông Graham Harlow nói.
Để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người nhiễm HIV, Trung tâm LIFE vừa cho ra mắt chuỗi cửa hàng dịch vụ chăm sóc sức khỏe "một cửa" DOME của cộng đồng người nhiễm HIV, có nguy cơ cao với HIV và cộng đồng tại TPHCM.
Mô hình DOME ra đời dựa trên sáng kiến của Trung tâm LIFE và các tổ chức cộng đồng với mong muốn thu hẹp khoảng cách, thời gian, tạo sự thuận tiện, dễ dàng và thân thiện cho bệnh nhân đối với việc tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo nhu cầu. DOME sẽ được triển khai thử nghiệm với 6 cửa hàng đặt tại những địa bàn tập trung đông dân cư của TPHCM.
