Xét nghiệm sớm vi rút HIV là một phần của cuộc chiến chống lại sự lây lan của HIV
Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) tại Anh tin rằng việc xét nghiệm HIV sớm sẽ ngăn chặn tất cả các trường hợp nhiễm HIV mới vào năm 2030 sau khi một loạt thỏa thuận được ký để đảm bảo các loại thuốc mới có sẵn trên khắp nước Anh nhằm chấm dứt sự khác biệt giữa các vùng miền.
Tại Anh, những người nhiễm HIV có thể sử dụng các dạng tiêm cabotegravir và rilpivirine, và những người bị nhiễm trùng kháng thuốc sẽ có thể nhận được fostemsavir sau khi loại thuốc này được phê duyệt vào tuần giữa tháng 10/2022.
Các phương pháp điều trị mới sẽ được cung cấp trên khắp nước Anh cho khoảng 148.000 người, chấm dứt tình trạng một số người nhiễm HIV ở những vùng mà họ không phải lúc nào cũng tin rằng mình sẽ nhận được những phương pháp điều trị tốt nhất.
Cabotegravir – loại thuốc được sử dụng kết hợp với rilpivirine cho dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP), đã được phê duyệt sử dụng vào tháng Giêng và chỉ cần được tiêm hai tháng một lần, không giống như thuốc viên cần phải uống mỗi ngày và có thể mất tác dụng vĩnh viễn nếu bỏ lỡ liều.
Mục đích của việc điều trị HIV là giữ cho số lượng vi rút trong máu, được gọi là tải lượng vi rút, ở mức thấp để không thể phát hiện hoặc lây truyền giữa người với người. Hiệu quả của các loại thuốc điều trị HIV này có nghĩa là những ai tuân thủ điều trị HIV sẽ không có nguy cơ lây nhiễm HIV cho người khác. NHS tại Anh cho biết điều này sẽ giúp họ trở thành hệ thống chăm sóc sức khỏe đầu tiên trên thế giới sẽ không có trường hợp nhiễm vi rút HIV mới nào.
Giáo sư Stephen Powis, Giám đốc y tế quốc gia của NHS Anh, cho biết: “Giờ đây, chúng tôi có cơ hội thực sự để đạt được việc không có ca nhiễm HIV mới, nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ của nhân viên NHS và khả năng của chúng tôi để đưa thuốc một cách hiệu quả nhất đến nhóm đối tượng đích." Ông cho biết NHS đã chứng minh rằng họ có thể thực hiện các giao dịch với các công ty thuốc cung cấp “dịch vụ chăm sóc hàng đầu thế giới với mức giá mang lại giá trị tốt nhất cho người nộp thuế”. Ông nói thêm: “Thỏa thuận quốc gia mới về thuốc điều trị HIV này, cùng với việc xét nghiệm, chẩn đoán và hỗ trợ tốt hơn đang dẫn đầu cuộc chiến chống lại vi rút của NHS bằng cách cung cấp cho nhiều người hơn phương pháp điều trị mà họ cần để ngăn chặn sự lây lan của vi rút HIV”.
Nhiều tiến bộ đã đạt được trong nhiều thập kỷ qua kể từ khi HIV và AIDS lần đầu tiên được xác định, và năm ngoái, số ca chẩn đoán HIV mới đã giảm xuống còn 2.955. Từ năm 2014 đến năm 2019, số ca lây nhiễm giảm 34%, con số đạt được này được NHS cho biết là kết quả của việc điều trị tốt hơn và khả năng tiếp cận tốt hơn đối với các loại thuốc phòng ngừa lây nhiễm.
Tuy nhiên vào năm ngoái, National Aids Trust đã cảnh báo có “sự bất bình đẳng đáng kể” trong việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc HIV, đặc biệt đối với những người không sống tại London, những người gốc Phi và Châu Á.
Tổ chức từ thiện cho biết số người nhiễm HIV chưa được chẩn đoán ước tính đã giảm từ 5.560 người vào năm 2019 xuống còn 4.660 người vào năm 2020, và gần gấp đôi số người được ước tính là không được chẩn đoán bên ngoài London. Số người nhiễm HIV không được chăm sóc đã tăng gấp đôi lên từ 4.980 đến 6.960.
Các nhà vận động nói rằng việc tiếp cận điều trị HIV đã tốt hơn ở London, nơi sinh sống của khoảng một phần ba tổng số người nhiễm HIV.
Chính phủ Anh đã công bố Kế hoạch Hành động phòng chống HIV/AIDS mới với mục tiêu giảm 80% số ca nhiễm mới vào năm 2025 và chấm dứt việc lây nhiễm và tử vong do HIV/AIDS vào năm 2030. Chính phủ Anh sẽ đầu tư 23,5 triệu bảng (khoảng 32 triệu USD) để thực hiện được mục tiêu trên. Theo đó, trong 3 năm tới, Chính phủ Anh sẽ chi 3,5 triệu bảng cho Chương trình phòng chống HIV/AIDS quốc gia và mở rộng khả năng tiếp cận thuốc điều trị PrEP; 20 triệu bảng cho việc mở rộng quy mô xét nghiệm HIV ở các nhóm dân số có nguy cơ cao để đảm bảo nhanh chóng xác định được các ca nhiễm mới.
Bộ trưởng Y tế Anh Sajid Javid cho rằng Anh đã đạt được những tiến bộ vượt bậc trong công tác phòng chống HIV/AIDS khi số ca nhiễm liên tục giảm trên cả nước và nước Anh đang trên đường hướng tới tham vọng không có trường hợp lây nhiễm và tử vong do HIV/AIDS vào năm 2030.
Ông Sajid Javid nêu rõ: “Vương quốc Anh đang dẫn đầu trong việc tiêu diệt HIV và những hành động mới mà chúng tôi đang thực hiện - từ mở rộng quy mô xét nghiệm đến tăng cường tiếp cận PrEP - sẽ giúp những người bị ảnh hưởng sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn và loại bỏ căn bệnh quái ác này cho các thế hệ tương lai."
Trong khi đó, Quốc vụ khanh phụ trách vấn đề vaccine và y tế công của Vương quốc Anh Maggie Throup cho rằng cam kết kiên định đối với những chiến dịch phòng chống HIV/AIDS vào bảo vệ sức khỏe cộng đồng đã giúp giảm đáng kể các ca nhiễm mới HIV bằng cách giải quyết sự kỳ thị và kêu gọi nhiều người đi xét nghiệm, cũng như tiếp cận các phương pháp điều trị.
Bà khẳng định Anh đang hành động để đảm bảo đi đúng hướng nhằm đạt được mục tiêu của nước này trong 9 năm tới.
PrEP được uống mỗi ngày một lần trong một khoảng thời gian nhất định - chẳng hạn như khi một người có nguy cơ mắc bệnh cao. Tuy nhiên, PrEP có thể được sử dụng vô thời hạn nếu cần. Bạn sẽ cần nói chuyện này với bác sỹ của mình để xác định thời gian bạn nên sử dụng PrEP để phòng ngừa HIV tối ưu.
Bạn cũng nên thảo luận về việc uống bao nhiêu viên và tần suất. Theo thống kê, PrEP có hiệu quả nhất khi nó được dùng một lần mỗi ngày. Theo một nghiên cứu y tế, PrEP có hiệu quả lên đến 92% khi dùng hàng ngày, nhưng giảm xuống 84% khi chỉ dùng 2 đến 3 lần mỗi tuần.
Tuy nhiên, có một tùy chọn khác được gọi là PrEP 2-1-1 hoặc PrEP tình huống. Chế độ này yêu cầu một người uống hai viên thuốc từ 2 đến 24 giờ trước khi phơi nhiễm (chẳng hạn như trước khi quan hệ tình dục với bạn tình nhiễm HIV). Một viên thứ ba 24 giờ sau liều đầu tiên, và một viên thứ tư nữa được uống lại sau viên thứ ba 24 giờ. Do đó có tên 2-1-1.
PrEP theo tình huống hiện nay chỉ được áp dụng cho nam giới có quan hệ tình dục đồng giới (MSM). Đối với phụ nữ hoặc người chuyển giới thì hiệu quả PrEP không đảm bảo khả năng phòng ngừa lây nhiễm HIV.
