Từ ngày 13-16/12/2022 tại Chiamai, Thái Lan, Ban điều hành UNAIDS phối hợp với Chính phủ Thái tổ chức kỳ họp thứ 51 của Ban điều hành chương trình UNAIDS. Hội nghị được tổ chức bởi Chính phủ Thái Lan. Đây là lần đầu tiên sau 14 năm, ban điều hành họp ngoài trụ sở Geneva, Thụy Sỹ và lần thứ 2 tổ chức tại Chiangmai, Thái Lan.
Tham dự và chủ trì có Ông Anutin Charnvirakul, Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Bộ trưởng Bộ Y tế công cộng Thái Lan. Về phía ban điều hành UNAIDS có Tiến sỹ Eamonn Murphy, Phó Giám đốc điều hành UNAIDS toàn cầu, Tiến sỹ Meg Doherty, Giám đốc chương trình HIV, Viêm gan và bệnh lây truyền qua đường tình dục của Tổ chức Y tế thế giới toàn cầu, Bà Bettina Schunter, cán bộ chương trình UNICEF toàn cầu, ông Taoufik Bakkali, Giám đốc Chương trình phối hợp của Liên hợp quốc về HIV/AIDS Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và đại diện các nước tham dự ban điều hành UNAIDS, các tổ chức đại diện cộng đồng người có HIV.
Phát biểu với tư cách Chủ tịch ban điều hành, Phó Thủ tướng cho biết: “Thật đáng khích lệ khi thấy cam kết của các đại biểu trong việc huy động nguồn lực cần thiết cho công việc của UNAIDS nhằm lãnh đạo các nỗ lực toàn cầu nhằm chấm dứt AIDS. Với các cuộc khủng hoảng toàn cầu và tình trạng bất bình đẳng chưa được giải quyết đã đặt hoạt động ứng phó với AIDS vào tình thế nguy hiểm, thế giới không thể mạo hiểm với tình huống Chương trình chung của UNAIDS bị thiếu nguồn kinh phí. Tài trợ đầy đủ cho công việc tích hợp quan trọng của ban thư ký và 11 cơ quan đồng tài trợ cung cấp dữ liệu, thúc đẩy các thay đổi chính sách thiết yếu và nâng cao tiếng nói của cộng đồng, sẽ cứu sống và giúp chấm dứt đại dịch nguy hiểm nhất thế giới. Vào năm 2023, tất cả chúng ta đều cam kết đảm bảo UNAIDS có đủ các nguồn lực mà thế giới cần cho công tác phòng, chống HIV.
Chúng tôi rất biết ơn Thái Lan vì vai trò lãnh đạo toàn cầu trong ứng phó với AIDS. Ông Taoufik Bakkali, Giám đốc Khu vực Châu Á và Thái Bình Dương của UNAIDS chia sẻ và phát biểu tại hội nghị. Cuộc họp của Ban Điều phối Chương trình UNAIDS thể hiện cách tiếp cận toàn diện. Các tổ chức xã hội dân sự, bao gồm các hiệp hội của những người sống chung với HIV, sẽ ngồi họp bàn tròn với các quốc gia thành viên và các cơ quan của Liên Hợp Quốc. Những người tham dự sẽ cùng nhau đi tham quan và học hỏi từ các chương trình hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi HIV.
Ông Bakkali cho biết: “Tính toàn diện này là cốt lõi của hiệu quả trong cách tiếp cận của UNAIDS. “Ngày càng có nhiều câu hỏi về các quy trình quốc tế đang diễn ra ở đâu, ai đang tham gia và quá trình này kết nối với trải nghiệm của những người bị ảnh hưởng nhiều nhất như thế nào. Cuộc họp này được tổ chức ở một quốc gia có rất nhiều bài học để chia sẻ từ việc ứng phó với AIDS.”
Ban Điều phối Chương trình của UNAIDS sẽ giám sát và định hướng chiến lược cho Chương trình Phối hợp của Liên hợp quốc về HIV và AIDS, hướng dẫn và hỗ trợ ứng phó với HIV trên toàn cầu.
Cuộc họp đã chứng kiến định nghĩa quốc tế đầu tiên về phản ứng do cộng đồng lãnh đạo đối với đại dịch, được công bố sau quá trình tham vấn kéo dài hai năm với sự tham gia của 11 chính phủ, đại diện cho từng khu vực trên thế giới và 11 đại diện của xã hội dân sự. Sử dụng các định nghĩa và khuyến nghị mới, Bộ trưởng Bộ Y tế Đức, Giáo sư Tiến sĩ Karl Lauterbach và Giám đốc điều hành UNAIDS Winnie Byanyima đã xuất bản một bài báo trên tờ The Lancet kêu gọi đưa “cơ sở hạ tầng đại dịch cộng đồng” toàn diện vào công tác phòng ngừa, chuẩn bị và ứng phó với đại dịch trong các chính sách mới. lập kế hoạch, thỏa thuận quốc tế và tài chính.
Các tổ chức của những người sống chung với HIV đã trình bày, thông qua báo cáo của đại diện tổ chức phi chính phủ tại ban điều hành, những phát hiện quan trọng về tầm quan trọng của việc khuếch đại thông điệp “U=U” hay “Không phát hiện = Không lây truyền”, mà những người sống chung với HIV đạt được và duy trì tải lượng vi rút không phát hiện được, không thể lây truyền HIV qua đường tình dục. Họ đã chia sẻ cách truyền đạt rộng rãi thông tin quan trọng này giúp tăng cường xét nghiệm và điều trị, đồng thời giúp chống lại sự kỳ thị mà những người sống chung với HIV phải đối mặt. Lời kêu gọi tăng cường khuếch đại thông điệp U=U của họ đã giành được sự ủng hộ rộng rãi từ các đại biểu. Đã có sự ủng hộ đối với công việc của Đối tác Hành động Toàn cầu nhằm chấm dứt mọi hình thức kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV, hiện đã mở rộng ra 33 quốc gia. Sau khi xem xét sức mạnh của giáo dục để giải quyết vấn đề bất bình đẳng giới và giúp ngăn ngừa lây truyền HIV, Ban điều hành tán thành lời kêu gọi ứng phó với HIV lồng ghép, đa ngành và phối hợp. Họ tán thành các sáng kiến như Education Plus, xác định trường học là điểm khởi đầu để giải quyết các nhu cầu về giáo dục, sức khỏe và bảo vệ toàn diện của người học, đồng thời ủng hộ sự hợp tác liên ngành giữa các bộ, gia đình, giáo viên, ban giám hiệu trường học và cộng đồng địa phương để bảo vệ các quyền. Họ nhận ra sự cần thiết của các cơ chế thay thế để giải quyết nhu cầu của những người trẻ tuổi không đi học và tầm quan trọng của chương trình hỗ trợ của UNAIDS.
Với công tác Phòng, chống HIV tại Thái Lan
Ước tính có khoảng 520.000 người sống chung với HIV vào năm 2021.
Thái Lan đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến chống AIDS, đặc biệt là trong việc cung cấp xét nghiệm và điều trị cứu sống những người nhiễm HIV. Quốc gia này là quốc gia đầu tiên trong khu vực được công nhận là đã loại bỏ lây truyền HIV từ mẹ sang con vào năm 2016. Quốc gia này cũng đã tham gia Đối tác Toàn cầu để Xóa bỏ mọi Hình thức Kỳ thị và Phân biệt đối xử liên quan đến HIV.
Kể từ năm 2010, số ca tử vong liên quan đến AIDS đã giảm gần 2/3 (65%) trong khi số ca nhiễm mới giảm 58%. Năm ngoái, ước tính 94% người nhiễm HIV ở Thái Lan nhận thức được tình trạng của họ. 91% số người được chẩn đoán đã được điều trị và 97% số người được điều trị đạt được sự ức chế vi rút.
Trước kỳ họp ban điều hành UNAIDS, các đại biểu sẽ tìm hiểu về những thành công đáng chú ý trong ứng phó với HIV của Thái Lan. Quốc gia này đã đi tiên phong trong việc lồng ghép các dịch vụ HIV vào chương trình Bảo hiểm Y tế Toàn dân. Điều này đã trở thành một cơ chế cung cấp tài chính cho hoạt động ứng phó với HIV bền vững bằng cách tăng đáng kể đầu tư vào các dịch vụ y tế chủ chốt do cộng đồng và cộng đồng chủ trì.
Thái Lan đã tận dụng một số phương pháp hay nhất để chấm dứt AIDS, bao gồm hợp pháp hóa việc bán bộ dụng cụ tự xét nghiệm HIV không kê đơn, mở rộng quy mô bắt đầu điều trị trong ngày cho những người mới được chẩn đoán và triển khai thành công chương trình điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP).
“Thái Lan đang đi đúng hướng để đáp ứng và vượt mục tiêu xét nghiệm và điều trị 95% vào năm 2025. Để làm được như vậy, nó phải đến được với những người vẫn chưa tiếp cận được các dịch vụ phòng ngừa, xét nghiệm, điều trị và chăm sóc HIV,” Giám đốc Quốc gia UNAIDS tại Thái Lan, Patchara Benjarattanaporn cho biết. Bà lưu ý rằng ưu tiên chính hiện nay của Thái Lan là giúp mọi người được chẩn đoán sớm hơn và giảm hơn nữa các ca nhiễm mới. Năm ngoái, ước tính có khoảng 6500 ca nhiễm HIV mới ở Thái Lan. Điều quan trọng là một nửa số ca nhiễm mới xảy ra ở những người trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 24, hầu hết là những người ở các cộng đồng dân số quan trọng.
“Thái Lan cung cấp các dịch vụ HIV tuyệt vời. Thật không may, có quá nhiều thanh niên không nhận được thông tin phòng ngừa, các dịch vụ và sự hỗ trợ mà họ cần. Và một số người nhiễm HIV nhận thức được tình trạng của họ muộn, khi bệnh đã ở giai đoạn nặng. Khi chúng ta làm việc để tiếp cận những người bị bỏ lại phía sau, chúng ta phải giải quyết sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin, dịch vụ và hỗ trợ, đồng thời tiếp tục đổi mới và mở rộng quy mô các phương pháp tiếp cận hiệu quả, do cộng đồng lãnh đạo,” bà Benjarattanaporn nói. “Thông qua hành động táo bạo để giải quyết bất bình đẳng, chúng ta có thể chấm dứt AIDS vào năm 2030.”
