Kể từ năm 2012, mặc dù đã có nhiều nỗ lực và thành công nhằm tăng cường xét nghiệm và điều trị HIV ở Úc nhưng số người chẩn đoán nhiễm HIV hằng năm vẫn không thay đổi. Vì vậy, Úc đã thúc đẩy nhanh việc sử dụng PrEP trong nhóm những người có nguy cơ cao nhất để tạo ra sự khác biệt.
Úc có kế hoạch thực hiện một chương trình đầy tham vọng về điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) cho những người đồng tính nam có nguy cơ nhiễm HIV cao.
Mở rộng quy mô PrEP
Úc - quốc gia đầu tiên cung cấp PrEP cho thấy rằng PrEP có thể sẽ tạo nên sự khác biệt. Từ năm 2012,với mục tiêu tham vọng là thực sự loại trừ lây truyền HIV, Úc đã có cam kết chính trị, chính sách và chiến lược cấp cao trong Chiến lược HIV của New South Wales 2012 – 2015 và tiếp tục được tái khẳng định trong Chiến lược phòng, chống HIV của New South Wales 2016-2020. Cam kết chính trị đã được chấp nhận trên toàn quốc và cả các khu vực khác và cam kết có trong cả “Tuyên bố Melbourne” tại Hội nghị AIDS năm 2014.
Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng đã đi đầu trong việc xây dựng các Hướng dẫn PrEP cấp địa phương ở New South Wales, sau đó mở rộng trên quy mô toàn quốc. Từ triển khai với dự án quy mô nhỏ ban đầu tại New South Wales, sau mở rộng ra nhiều tiểu bang khác. Các hướng dẫn đầu tiên và các dự án thí điểm đầu tiên tập trung vào nhóm có nguy cơ rất cao: đồng tính nam, song tính nam. Từ đó, cho thấy, tính chấp nhận và tuân thủ khi dùng PrEP là rất cao.
Các nhà nghiên cứu cũng đi tiên phong trong việc ước tính quần thể đích đủ tiêu chuẩn sử dụng PrEP ở Úc. Các ước tính dựa trên tổng điều tra dân số quốc gia, khảo sát giới tính đại diện, giám sát hành vi (đồng tính nam, song tính nam) và dữ liệu nghiên cứu thuần tập về tỷ lệ nhiễm mới HIV. Úc đã chỉ ra 02 lý do để tập trung vào các nhóm có nguy cơ rất cao: để PrEP có tác động dịch tễ lớn nhất và bắt đầu với một số lượng tương đối nhỏ những người sử dụng PrEP vì lý do chính trị. Kết quả ước tính quốc gia đã chỉ ra: có 12% người đồng tính nam có hoạt động tình dục hoặc 13. 293 nam giới cần sử dụng PrEP. Ước tính số người cần sử dụng PrEP trực tiếp dẫn đến cam kết chính trị từ các chính trị gia ủng hộ triển khai thí điểm trên quy mô lớn. Một thử nghiệm lâm sàng đã được thực hiện do thuốc chưa được cấp phép. Sử dụng cách tiếp cận “nhẹ nhàng” – dễ thực hiện, thu thập dữ liệu tối thiểu. Thử nghiệm được thực hiện với sự hợp tác của các nhà nghiên cứu, bác sĩ lâm sàng, các tổ chức cộng đồng và chính quyền. Mục tiêu không chỉ giảm tỷ lệ nhiễm mới HIV trong nhóm nghiên cứu thuần tập (đã được chứng minh), mà là giảm số người được chẩn đoán nhiễm HIV ở cấp tiểu bang. Thí điểm cũng cho thấy: nhu cầu sử dụng PrEP là rất cao, ở New South Wales, có 1.600 người trong danh sách chờ tham gia trước khi thử nghiệm bắt đầu, chỉ trong vòng 8 tháng đã đạt được chỉ tiêu tuyển dụng. Thử nghiệm được hỗ trợ bởi chiến dịch tiếp thị xã hội PrEP quy mô lớn tới cộng đồng người đồng tính nam. Tổng cộng đã có gần 16.000 người đồng tính tham tham gia thử nghiệm trên toàn nước Úc.
Năm 2016, Truvada và hai phiên bản thuốc generic của TDF/FTC (Tenofovir disoproxil fumarate (TDF) là một trong những thuốc hiệu quả nhất để điều trị VGSV B mạn tính) đã được Cục Quản lý Dược phẩm (TGA) cấp phép.
Mở rộng hình thức PrEP
Có tổng số 30 ca nhiễm HIV trong số 9.596 nam giới, trên 18.628 người/năm được theo dõi. Tất cả chuyển đổi huyết thanh xảy ra ở nam giới đã không dùng PrEP tại thời điểm họ có nguy cơ phơi nhiễm. Tỷ lệ “dùng thuốc” trung bình giảm xuống 64% vào cuối nghiên cứu (tức là ngừng thuốc, tuân thủ kém). Tuy nhiên, do tỷ lệ nhiễm HIV vẫn ở mức thấp, điều này chủ yếu xảy ra ở nam giới đã giảm nguy cơ và tỷ lệ mắc HIV là 0 ở nam giới với “tỷ lệ dùng thuốc” là 100%. PrEP được coi là chiến lược dự phòng HIV chính được những người đồng tính nam có quan hệ tình dục với bạn tình bất chợt sử dụng.
Úc đã thử nghiệm PrEP đường tiêm qua 02 thử nghiệm lớn: thử nghiệm HPTN 083 trên 4.500 đồng tính nam và chuyển giới nữ tại Mỹ, Peru, Brazil, Ấn Độ, Thái Lan, Việt Nam, Argentina và Nam Phi và thử nghiệm HPTN 084 trên 3.200 nữ từ 18-45 tuổi tại 5 quốc gia châu Phi. Kết quả cho thấy PrEP đường tiêm có tác dụng kéo dài, tuy nhiên có 5 trường hợp chuyển đổi huyết thanh xảy ra ở những người tuân thủ lịch tiêm. Những trường hợp này đang được điều tra nghiên cứu bởi hiểu được lý do việc lây nhiễm dù tuân thủ điều trị là hết sức quan trọng. Trên toàn cầu hiện vẫn chỉ có đột phá về PrEP đường uống. Nếu những ca lây nhiễm này tương tự như những ca lây nhiễm của PrEP hàng ngày thì có thể PrEP đường tiêm là không tốt bằng, ít nhất là với người tuân thủ tốt.
Hiện giờ, Úc cũng đang nghiên cứu thêm các công nghệ PrEP mới: thuốc PrEP dạng cấy/đặt và miếng dán cũng như tìm công thức uống thuốc mới (mỗi tuần một lần hay mỗi tháng một lần). Dù chặng đường trước mắt còn nhiều khó khăn: Việc triển khai phụ thuộc vào công ty dược có sẵn sàng cung cấp thuốc miễn phí không? Kinh phí cho nghiên cứu phụ thuộc vào việc các chính phủ coi đây có là ưu tiên không? Các thử nghiệm cần tập trung vào những nam giới có nhu cầu phức tạp hoặc các câu hỏi nghiên cứu mới khác mang tính khả thi. Nhưng Úc vẫn sẽ tiến hành các thử nghiệm mô phỏng để tìm ra được các công nghệ PrEP mới phù hợp với những nhu cầu và đối tượng khác nhau.
Để triển khai thành công cần có sự cam kết chính trị cấp cao; quan hệ đối tác trong lĩnh vực HIV bao gồm các tổ chức cộng đồng mạnh, trung thành, đáng tin cậy và hệ thống y tế công cộng hoạt động tốt: các nhà nghiên cứu, bác sĩ, cộng đồng và chính quyền thực sự hợp tác, các bên liên quan có các vai trò khác nhau và những vai trò này cần phải được tôn trọng như nhau; dự liệu chất lượng tốt, kịp thời là cực kỳ quan trọng; một cộng đồng đồng tính nam có hiểu biết tốt, đầy đủ về HIV là không thể thiếu.
